Περσινά ξινά σταφύλια. Η άσκηση δίωξης κατά του πρώην προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ Ανδρέα Γεωργίου κρατάει από το 2013. Την έκανε ο τότε οικονομικός εισαγγελέας Πεπόνης, που από το ΠΑΣΟΚ χαρακτηρίστηκε ως εντολοδόχος της Δεξιάς. Και τότε η Eurostat είχε σπεύσει να υψώσει πλέγμα προστασίας γύρω από τον εκλεκτό της (που ο Γ. Παπακωνσταντίνου τον είχε φέρει κατευθείαν από το ΔΝΤ), δηλώνοντας ότι τα στοιχεία ήταν έγκυρα και είχαν την έγκρισή της. Επί της ουσίας δεν υπάρχει κάτι καινούργιο, κάτι το διαφορετικό στη στάση των Βρυξελλών. Πολιτικό είναι το θέμα που δημιουργείται με την ωμή παρέμβαση της Κομισιόν και ως τέτοιο κάθε άλλο παρά στερείται σημασίας.
Γράφαμε σε ένα σχόλιό μας το Γενάρη του 2013, όταν ο οικονομικός εισαγγελέας άσκησε δίωξη στον Γεωργίου: «Ποιο δικαστήριο, λοιπόν, θα τολμήσει να δικάσει τον Γεωργίου; Ας λένε ό,τι θέλουν τα πρώην μέλη του ΔΣ της ΕΛΣΤΑΤ (κυρίως ο πρώην αντιπρόεδρος Ν. Λογοθέτης και το πρώην μέλος Ζ. Γεωργαντά). Ο Γεωργίου έχει και πολιτική κάλυψη και κυρίως κάλυψη από τις Βρυξέλλες. Θα πει ο ΣΥΡΙΖΑ τα δικά του, θα δώσει τα ρέστα του ο Καμμένος, θα αντεπιτεθεί ο Γιωργάκης που αισθάνεται ότι στο στόχαστρο βρίσκεται ο ίδιος (γι’ αυτό και ονομάτισε τους οικονομικούς εισαγγελείς ως… όργανα της Δεξιάς) και μετά από μερικές μέρες η υπόθεση θ’ ακολουθήσει τη γνωστή ρουτίνα».
Να όμως που το θέμα επανέρχεται με μεγαλύτερη δριμύτητα τρία χρόνια μετά, καθώς αποφασίστηκε η παραπομπή του Γεωργίου σε δίκη και οι Βρυξέλλες ξιφούλκησαν κατά της κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, απαιτώντας (επί της ουσίας) να παρέμβει και να σταματήσει τη δίωξη. Τρεις επίτροποι, όχι όποιοι κι όποιοι (ο αντιπρόεδρος και δεξί χέρι του Γιούνκερ, Β. Ντομπρόβσκις, ο επίτροπος Οικονομικών Π. Μοσκοβισί και η επίτροπος Απασχόλησης Μ. Τίσεν), απαίτησαν από τις ελληνικές αρχές «να αντιμετωπίσουν ενεργά και δημόσια την εσφαλμένη εντύπωση ότι τα δεδομένα υπέστησαν παραποίηση κατά την περίοδο 2010-2015 και να προστατεύσουν την ΕΛΣΤΑΤ και το προσωπικό της από παρόμοιους αβάσιμους ισχυρισμούς»! «Η ανεξαρτησία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής ΕΛΣΤΑΤ και η ποιότητα των στατιστικών είναι ουσιώδους σημασίας. Για την Επιτροπή και την Eurostat είναι απολύτως σαφές ότι τα δεδομένα σχετικά με το ελληνικό δημόσιο χρέος κατά την περίοδο 2010-2015 ήταν απολύτως αξιόπιστα και αναφέρθηκαν με ακρίβεια στην Eurostat», δήλωσε η Τίσεν.
Η αντίδραση του Μαξίμου ήταν αμήχανη. Η Γεροβασίλη ανακοίνωσε ότι ο υπουργός Οικονομικών έχει απαντήσει με επιστολή προς την Κομι- σιόν , στην οποία εκφράζει την έκπληξή του, για τον λόγο που εστάλη σε αυτόν επιστολή που αφορά υπόθεση από το 2010 και εξετάζεται από την ελληνική Δικαιοσύνη. Ενώ στην επιστολή η Κομισιόν διατυπώνει την πάγια αρχή της να μην σχολιάζει υποθέσεις που εκκρεμούν στη Δικαιοσύνη -μια αρχή την οποία και συμμερίζεται και ακολουθεί η ελληνική Κυβέρνηση- εντούτοις παρατηρείται μια αντίφαση μεταξύ αυτής της αρχής και της προτροπής στην ελληνική κυβέρνηση να πάρει θέση για το εάν τα στατιστικά στοιχεία του 2010 ήταν ή όχι έγκυρα, ανέφερε η Γεροβασίλη. Και η αμηχανία κορυφώθηκε με την εξής φράση της καραμπουζουκλούς κυβερνητικής εκπροσώπου: «Ο υπουργός Οικονομικών, στην επιστολή του, εξέφρασε την άποψη ότι αν η Κομισιόν έχει προνομιακή επιστημολογική θέση να κρίνει την υπόθεση (κάτι που δεν διεκδικεί ο ίδιος ο Υπουργός), τότε έχει την ηθική υποχρέωση να την καταθέσει στην ελληνική Δικαιοσύνη για να διευκολύνει το έργο της»!
Off the record, βέβαια, οι συριζαίοι έβγαζαν φωτιές από τα ρουθούνια, μιλώντας για «πρωτοφανή ενέργεια της Κομισιόν», που «θέλει να προστατεύσει το δικό της άνθρωπο». Κι επειδή η ξεφτίλα στο επικοινωνιακό επίπεδο παραήταν μεγάλη, ανατέθηκε στον Βούτση, που δεν έχει άμεση επαφή με τις Βρυξέλλες όπως οι υπουργοί και επομένως μπορεί να πει καμιά κουβέντα παραπάνω, ν' ανεβάσει λίγο τους τόνους. Για να έρθει η απάντηση την περασμένη Δευτέρα από τον εκπρόσωπο του Γιούνκερ, Μ. Σχοινά, που με ιταμό ύφος προειδοποίησε την ελληνική κυβέρνηση να μην υποτιμήσει την επιστολή της Κομισιόν, η οποία «ήταν πολύ σαφής», και προανήγγειλε ότι το θέμα θα απασχολήσει και το Eurogroup του Σεπτέμβρη! «Η Eurostat και η Επιτροπή είναι οι αρμόδιες αρχές», επεσήμανε ο Σχοινάς και πρόσθεσε ότι τόσο στην επιστολή όσο και στις δηλώσεις της επιτρόπου Τίσεν υπογραμμίζεται ότι η αξιοπιστία των ελληνικών στατιστικών στοιχείων της περιόδου 2010-2015 είναι «υπεράνω κάθε αμφιβολίας».
Φοβάται, άραγε, η Κομισιόν ότι θα υπάρξει αμφισβήτηση των στατιστικών στοιχείων που «επεξεργάστηκε» ο Γεωργίου; Τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου της σημερινής κυβέρνησης δηλώνουν off the record ότι δεν έχουν αμφισβητήσει τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και υπενθυμίζουν ότι όλοι οι προϋπολογισμοί από το 2012 και μετά έχουν βασιστεί στα στοιχεία που έδωσε ο Γεωργίου το 2010 και που ανέβασαν το έλλειμμα του 2009 πάνω από το 15%. Αν ήταν να αμφισβητηθούν αυτά τα στοιχεία, τότε θα τιναζόταν στον αέρα το ίδιο το Μνημόνιο και όλοι οι υπολογισμοί για το χρέος.
Αφού, λοιπόν, τα στοιχεία δεν αμφισβητήθηκαν απ' όλες τις κυβερνήσεις (ούτε από τις δύο συγκυβερνήσεις του Σαμαρά, ούτε από τις δύο συγκυβερνήσεις του Τσίπρα), πώς θα μπορούσε να καταδικαστεί ο Γεωργίου; Θα αθωωθεί πανηγυρικά με συνοπτικές διαδικασίες. Φαντάζεστε τον συνωμοσιολόγο Καμμένο να πηγαίνει στο δικαστήριο και να καταθέτει ότι ο Γεωργίου «μαϊμούδισε» τα στοιχεία, αλλά η κυβέρνησή του τα έχει δεχτεί ως σωστά σε όλες τις συμφωνίες που έχει κάνει και τα χρησιμοποιεί ως βάση για την κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού και του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής πολιτικής; Θα γέλαγε και το παρδαλό κατσίκι. Και βέβαια, τα δικαστήρια -όταν έχουν στο εδώλιο ένα προβεβλημένο πρόσωπο της αστικής κοινωνίας- δικάζουν με βάση τα επίσημα στοιχεία και όχι με βάση ισχυρισμούς.
Τότε γιατί το προπαγανδιστικό επιτελείο των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ «σήκωσε» ξανά αυτό το θέμα; Γιατί διευκολύνει στην εσωτερική πολιτικάντικη αντιπαράθεση. Ιδιαίτερα προκαλώντας προβλήματα στο εσωτερικό της ΝΔ, καθώς οι καραμανλικοί θίγονται από την επισημοποίηση των «στοιχείων Γεωργίου». Ο ΣΥΡΙΖΑ αρέσκεται να πουλάει τέτοια «λαϊκά αναγνώσματα», την ίδια ώρα που στην πράξη κάνει τα αντίθετα (εφαρμόζει τα «στοιχεία Γεωργίου» και ταυτόχρονα ο προπαγανδιστικός μηχανισμός του τα καταγγέλλει ως «μαϊμουδισμένα»).
Και η Κομισιόν γιατί δεν αδιαφορεί γι' αυτό το άνευ πρακτικής σημασίας πολιτικάντικο παιχνίδι που παίζεται στην Ελλάδα, καθώς ούτε ο εκλεκτός της (ο Γεωργίου) διατρέχει πραγματικό κίνδυνο; Η Κομι-σιόν παίζει το δικό της παιχνίδι εξουσίας. Θέλει να καταστεί καθαρό ότι κουμάντο κάνει αυτή και όχι η ελληνική κυβέρνηση. Και απαιτεί να πάρει σαφή θέση η κυβέρνηση υπέρ της γνησιότητας των «στοιχείων Γεωργίου», ώστε να καταστεί εντελώς έωλη η ποινική δίωξη κατά του πρώην διοικητή της ΕΛΣΤΑΤ. Η πείρα λέει ότι η συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ θα τον υποστεί και αυτό τον εξευτελισμό. Δεν έγραψαν στο βρόντο την επιστολή οι τρεις κομισάριοι, ούτε μίλησε στα ξεκούδουνα ο Σχοινάς. Οσο για την ουσία των «στοιχείων Γεωργίου», γράφουμε αναλυτικότερα στη σελίδα 7, ανατρέχοντας στα παλιά.
Και να που η συζήτηση για τα Greek statistics επανέρχεται, πέντε-έξι χρόνια μετά από τότε που έκανε θραύση στα εγχώρια (αλλά και τα ευρωπαϊκά) μίντια. Αφορμή η παραπομπή για κακούργημα του πρώην προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ Ανδρέα Γεωργίου. Η παραπομπή προέκυψε μετά από αναίρεση που άσκησε το Σεπτέμβρη του 2015 η τότε αντεισαγγελέας και νυν εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου κατά βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών, που παρέπεμπε τον Γεωργίου μόνο για πλημμέλημα (παράβαση καθήκοντος, διότι δεν παραιτήθηκε από τη θέση που κατείχε επί 21 χρόνια στο ΔΝΤ, όταν διορίστηκε πρόεδρος της ΕΛΣΤΑΤ). Το Ποινικό Τμήμα του Αρείου Πάγου έκανε εν μέρει δεκτή την αναίρεση Δημητρίου, με αποτέλεσμα ο Γεωργίου να παραπέμπεται και πάλι στο συμβούλιο Εφετών κατηγορούμενος και για το κακούργημα της ψευδούς βεβαίωσης (τεχνητή διόγκωση του χρέους του 2009).
Δυο επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ στην προεδρία και την εισαγγελία του Αρείου Πάγου συν ο απαραίτητος Παπαγγελόπουλος, γνωστός για τα καραμανλικά του φρονήματα, δεν ήθελε και πολύ να φουντώσει η φημολογία για υπόγειες σχέσεις Τσιπροκαμμένων-Καραμανλή, με τους πρώτους να βοηθούν (χρησιμοποιώντας την ηγεσία του δικαστικού μηχανισμού) τον δεύτερο να αποτινάξει το άγος του «μαγειρέματος» του ελλείμματος του 2009. Μια χαρά ήταν τα στοιχεία της κυβέρνησης Καραμανλή, αλλά τα «μαϊμούδισε» ο Γεωργίου, κατ' εντολήν ΓΑΠ και Παπακωνσταντίνου, για να φέρουν το ΔΝΤ και να χώσουν τη χώρα στο Μνημόνιο. Αυτό υποστηρίζει η περιρρέουσα προπαγάνδα των ημερών, που ξεσήκωσε ήδη την μήνιν της Κομισιόν, η οποία έστειλε μια ξεγυρισμένη απανταχούσα στον Τσακαλώτο, με την υπογραφή του αντιπροέδρου της και δύο κομισάριων, όπως αναλυτικά γράφουμε στη σελίδα 16.
Οπως σημειώνουμε και στο προμνησθέν ρεπορτάζ, επί της ουσίας ο Γεωργίου δεν αντιμετωπίζει κανένα κίνδυνο. Διότι όλες οι κυβερνήσεις, μηδέ της σημερινής εξαιρουμένης, έχουν αποδεχτεί ως σωστά τα στοιχεία του 2010 (επί των ημερών του) και όλοι οι κρατικοί προϋπολογισμοί έχουν καταρτιστεί και εξακολουθούν να καταρτίζονται βάσει εκείνων των στοιχείων. Ετσι, έχουμε το φαινομενικά παράδοξο, η μεν συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ να καταρτίζει προϋπολογισμούς βάσει των στοιχείων του 2010, η δε προπαγάνδα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ να υποστηρίζει ότι αυτά τα στοιχεία τα «μαϊμούδισε» ο Γεωργίου, ο οποίος εκτέλεσε διατεταγμένη υπηρεσία για να μπει η χώρα στο Μνημόνιο. Αντίθετα, οι περί τον ΓΑΠ πασόκοι και ο ίδιος ο ΓΑΠ θεωρούν ως δικαίωσή τους την αυστηρή επιστολή της Κομισιόν και τις δημόσιες δηλώσεις της επιτρόπου Τίσεν και του εκπροσώπου Τύπου Σχοινά, ενώ στη ΝΔ διχάζονται ανάμεσα σε καραμανλικούς και σαμαρικούς, με τον Κούλη να παρακολουθεί αμήχανα το όλο προπαγανδιστικό νταραβέρι και να περιμένει υπομονετικά να ξεφουσκώσει.
Τελικά «μαϊμούδισε» ή όχι τα στοιχεία ο Γεωργίου; Λάθος ερώτημα. Γιατί τα στοιχεία ήταν και πριν «μαϊμουδισμένα». Είναι πάντοτε «μαϊμουδισμένα», καθώς η στατιστική έχει απεκδυθεί κάθε επιστημονικής αντικειμενικότητας και αποτελεί ένα απλό εργαλείο στήριξης πολιτικών επιλογών. Τα στοιχεία «μαϊμουδίζονται» κάθε φορά με διαφορετικές τεχνικές παραδοχές, προκειμένου να στηρίξουν πολιτικές αποφάσεις που έχουν ήδη παρθεί. Γι' αυτό κι εμείς από το 2010, όταν ξεκίνησε ο σχετικός ντόρος, γράφαμε ότι δεν υπάρχουν Greek statistics αλλά European statistics.
Οπως έχουμε ξαναγράψει, η «δημιουργική λογιστική», όπως έχει επικρατήσει να αποκαλούνται οι μαϊμουδιές στην αστική δημοσιολογία, δεν ήταν μόνο συνήθεια των κυβερνήσεων του παρελθόντος, ούτε μόνο ελληνική συνήθεια. Τη χρησιμοποιούσαν και τη χρησιμοποιούν κατά κόρον και τα επίσημα ευρωενωσίτικα όργανα.
Η στατιστική, έτσι όπως χρησιμοποιείται, είναι μια πολιτικά οργανωμένη επιστήμη. Υπηρετεί πολιτικές σκοπιμότητες. Οι πάντες στην Ευρωένωση γνώριζαν ότι η Ελλάδα, αλλά και άλλες χώρες, μπήκαν στην ΟΝΕ με «μαϊμούδισμα» στοιχείων, επειδή δεν πληρούσαν τους ονομαστικούς όρους της συνθήκης του Μάαστριχτ. Μπήκαν γιατί αυτή ήταν η πολιτική απόφαση των κυρίαρχων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, που είχαν καθορίσει τα πρώτα όρια της Ευρωζώνης. Ακόμη και οι πέτρες γνωρίζουν ότι ο Παπαδήμος υπήρξε ο αρχιτέκτονας των Greek statistics. Μέχρι και ειδικό μαθηματικό τύπο έφτιαξε, για να μαϊμουδιστούν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό και να μπει η Ελλάδα στην ΟΝΕ, «πληρώντας» τα κριτήρια του Μάαστριχτ. Για να μην τον αδικούμε, όμως, πρέπει να πούμε ότι ο ίδιος εκπλήρωσε σαν καλός αρχιτέκτονας τις εντολές των ιδιοκτητών. Σε όλη την ΕΕ γίνονταν τότε μαϊμουδιές, γιατί ήταν πολιτική απόφαση ποιες χώρες θα μπουν στην ΟΝΕ και η Ελλάδα ανήκε σ’ αυτές. Μαϊμουδιές έκαναν ακόμη και η Γαλλία και η Γερμανία. Ο,τι έκανε ο Παπαδήμος ήταν σε πλήρη γνώση και της τότε κυβέρνησης και των μεγάλων αφεντικών της ιμπεριαλιστικής Ευρώπης.
Ο Παπαδήμος αποδείχτηκε ένας ικανός και πειθήνιος μάνατζερ και γι' αυτό ανταμείφθηκε με μια θέση αντιπροέδρου της ΕΚΤ (υπό τον γάλλο Τρισέ που ήταν ο πρώτος διοικητής της κεντρικής ευρωτράπεζας) και αργότερα με μια θέση μνημονιακού πρωθυπουργού της Ελλάδας. Οταν ο Σαρκοζί, σπάζοντας την ομερτά γύρω από τον τρόπο συγκρότησης της Ευρωζώνης, δήλωσε ότι κακώς μπήκε η Ελλάδα στην ΟΝΕ, πράγμα για το οποίο δεν ευθύνονται ο ίδιος και η Μέρκελ (δεν ήταν τότε στις κυβερνήσεις Γαλλίας και Γερμανίας), η Monde παραχώρησε τις στήλες της στον Σημίτη, προκειμένου να υπερασπιστεί τον εαυτό του (και τον Παπαδήμο) έναντι των κατηγοριών του Σαρκοζί.
Τη δεκαετία του 2000 «μαϊμούδισαν» τα ελληνικά στατιστικά στοιχεία για να βάλουν την Ελλάδα στην ΟΝΕ, όπως είχαν προαποφασίσει (ήταν ο μόνος τρόπος για να χωρέσει στο στενό κορσέ του Μάαστριχτ), ενώ τη δεκαετία του 2010 έκαναν το αντίστροφο «μαϊμούδισμα» για να μπορέσουν να προωθήσουν την κινεζοποίηση και την αποικιοποίηση μέσω των Μνημονίων. Και οι συνεχείς αναθεωρήσεις του ελληνικού ελλείμματος ήταν μια πολιτική και όχι μια μαθηματική πράξη. Το έλλειμμα ήταν ένα εργαλείο για να στηρίζεται η μνημονιακή πολιτική και να δικαιολογούνται τα συνεχή πακέτα αντιλαϊκών μέτρων.
Μεταφέρουμε στοιχεία από το αρχείο της «Κόντρας». Στις 6 Απρίλη του 2010, ο Παπακωνσταντίνου εμφανίζεται στο αγαπημένο του δελτίο ειδήσεων του Mega και υπό την τρυφερή προστασία των Τρεμοπρετεντέρηδων διαβεβαιώνει ότι το έλλειμμα του 2009 θα είναι 12,9% του ΑΕΠ, συν μια πολύ μικρή αύξηση που θα προσθέσει η Εurostat. Oταν τον ρωτάνε αν αυτή η αύξηση θα είναι μια μονάδα, το αποκλείει κατηγορηματικά. Χαρακτηρίζει εκτός πραγματικότητας κάθε τέτοια εκτίμηση. Τελικά, σε πείσμα των διαβεβαιώσεων του Παπακωνσταντίνου, η Eurostat ανακοινώνει έλλειμμα 13,6% με την υποσημείωση ότι αυτό θα αυξηθεί και άλλο, διότι δεν έχουν περιληφθεί τα πάντα στη λεγόμενη Γενική Κυβέρνηση! Εξι μήνες μετά, έγινε νέα αναθεώρηση και το έλλειμμα του 2009 ανέβηκε πάνω από το 15%! Εκτοτε, όπως αναφέραμε παραπάνω, όλοι οι υπολογισμοί γίνονται με παραδοχή ότι το έλλειμμα του 2009 ήταν 15,4%. Το αποδέχτηκε η ΝΔ συμμετέχοντας στη συγκυβέρνηση Παπαδήμου και στη συνέχεια σχηματίζοντας δυο συγκυβερνήσεις με πρωθυπουργό τον Σαμαρά, το αποδέχτηκαν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και το 2015 και το 2016. Ο πρωταθλητής της συνωμοσιολογίας Καμμένος (ποιος δε θυμάται εκείνα τα σπαρταριστά σενάρια με την οικογένεια Παπανδρέου και τα CDS;) δεν έχει κανένα πρόβλημα να συμμετέχει σε μια κυβέρνηση που αποδέχεται ως αφετηρία το «έλλειμμα Γεωργίου», το οποίο ο ίδιος κατήγγειλε ως «μαϊμουδιά» για να κονομήσουν οι Παπανδρέου (και άλλοι) με τα CDS.
Φυσικά, στελέχη όπως ο Γεωργίου δεν είναι άμοιρα ευθυνών. Αυτά, όμως, είναι απλά εκτελεστικά όργανα. Δεν είναι τυχαίο ότι τον Γεωργίου τον έφεραν κατευθείαν από το ΔΝΤ (στο οποίο εργαζόταν επί 21 συναπτά έτη) και τον «φύτεψαν» στην ΕΛΣΤΑΤ, σε μια περίοδο που απαιτούνταν «στατιστική προσαρμογή» για να στηριχτεί η μνημονιακή λαίλαπα. Ούτε είναι τυχαίο ότι η Κομισιόν επιμένει για την «πλήρη αποπολιτικοποίηση» μηχανισμών όπως η ΕΛΣΤΑΤ και η γενική γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, προκειμένου να ασκεί απευθείας έλεγχο σε σημαντικά τμήματα του δημοσιονομικού μηχανισμού και της δημοσιονομικής πολιτικής.
Η άποψη που υποστηρίζει ότι το Μνημόνιο το έφεραν οι «μαϊμουδιές» του Γεωργίου είναι πολιτικάντικος λαϊκισμός. Η κρίση του ελληνικού καπιταλισμού και η υποταγή του στους ιμπεριαλιστές δανειστές έφεραν τα Μνημόνια. Οι «μαϊμουδιές» του Γεωργίου χρησιμοποιήθηκαν απλά ως βοηθητικό εργαλείο. Αλλωστε, οι «αγορές» είχαν ανάψει κόκκινο στο δανεισμό του ελληνικού κράτους πριν από το Μνημόνιο και πριν από το «φύτεμα» του Γεωργίου στην ΕΛΣΤΑΤ. Και επαναλαμβάνουμε: αυτές τις «μαϊμουδιές» τις έχουν αποδεχτεί έκτοτε όλες οι κυβερνήσεις. Εξακολουθούν, όμως, ορισμένοι (όπως οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και οι καραμανλικοί της ΝΔ) να πουλάνε το παραμύθι του «μεγάλου ενόχου» Γεωργίου, την ίδια ώρα που αποδέχονται τα στοιχεία του.
Πέτρος Γιώτης
ΚΟΝΤΡΑ: ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ
πηγή: eksegersi.gr
Γράφαμε σε ένα σχόλιό μας το Γενάρη του 2013, όταν ο οικονομικός εισαγγελέας άσκησε δίωξη στον Γεωργίου: «Ποιο δικαστήριο, λοιπόν, θα τολμήσει να δικάσει τον Γεωργίου; Ας λένε ό,τι θέλουν τα πρώην μέλη του ΔΣ της ΕΛΣΤΑΤ (κυρίως ο πρώην αντιπρόεδρος Ν. Λογοθέτης και το πρώην μέλος Ζ. Γεωργαντά). Ο Γεωργίου έχει και πολιτική κάλυψη και κυρίως κάλυψη από τις Βρυξέλλες. Θα πει ο ΣΥΡΙΖΑ τα δικά του, θα δώσει τα ρέστα του ο Καμμένος, θα αντεπιτεθεί ο Γιωργάκης που αισθάνεται ότι στο στόχαστρο βρίσκεται ο ίδιος (γι’ αυτό και ονομάτισε τους οικονομικούς εισαγγελείς ως… όργανα της Δεξιάς) και μετά από μερικές μέρες η υπόθεση θ’ ακολουθήσει τη γνωστή ρουτίνα».
Να όμως που το θέμα επανέρχεται με μεγαλύτερη δριμύτητα τρία χρόνια μετά, καθώς αποφασίστηκε η παραπομπή του Γεωργίου σε δίκη και οι Βρυξέλλες ξιφούλκησαν κατά της κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, απαιτώντας (επί της ουσίας) να παρέμβει και να σταματήσει τη δίωξη. Τρεις επίτροποι, όχι όποιοι κι όποιοι (ο αντιπρόεδρος και δεξί χέρι του Γιούνκερ, Β. Ντομπρόβσκις, ο επίτροπος Οικονομικών Π. Μοσκοβισί και η επίτροπος Απασχόλησης Μ. Τίσεν), απαίτησαν από τις ελληνικές αρχές «να αντιμετωπίσουν ενεργά και δημόσια την εσφαλμένη εντύπωση ότι τα δεδομένα υπέστησαν παραποίηση κατά την περίοδο 2010-2015 και να προστατεύσουν την ΕΛΣΤΑΤ και το προσωπικό της από παρόμοιους αβάσιμους ισχυρισμούς»! «Η ανεξαρτησία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής ΕΛΣΤΑΤ και η ποιότητα των στατιστικών είναι ουσιώδους σημασίας. Για την Επιτροπή και την Eurostat είναι απολύτως σαφές ότι τα δεδομένα σχετικά με το ελληνικό δημόσιο χρέος κατά την περίοδο 2010-2015 ήταν απολύτως αξιόπιστα και αναφέρθηκαν με ακρίβεια στην Eurostat», δήλωσε η Τίσεν.
Η αντίδραση του Μαξίμου ήταν αμήχανη. Η Γεροβασίλη ανακοίνωσε ότι ο υπουργός Οικονομικών έχει απαντήσει με επιστολή προς την Κομι- σιόν , στην οποία εκφράζει την έκπληξή του, για τον λόγο που εστάλη σε αυτόν επιστολή που αφορά υπόθεση από το 2010 και εξετάζεται από την ελληνική Δικαιοσύνη. Ενώ στην επιστολή η Κομισιόν διατυπώνει την πάγια αρχή της να μην σχολιάζει υποθέσεις που εκκρεμούν στη Δικαιοσύνη -μια αρχή την οποία και συμμερίζεται και ακολουθεί η ελληνική Κυβέρνηση- εντούτοις παρατηρείται μια αντίφαση μεταξύ αυτής της αρχής και της προτροπής στην ελληνική κυβέρνηση να πάρει θέση για το εάν τα στατιστικά στοιχεία του 2010 ήταν ή όχι έγκυρα, ανέφερε η Γεροβασίλη. Και η αμηχανία κορυφώθηκε με την εξής φράση της καραμπουζουκλούς κυβερνητικής εκπροσώπου: «Ο υπουργός Οικονομικών, στην επιστολή του, εξέφρασε την άποψη ότι αν η Κομισιόν έχει προνομιακή επιστημολογική θέση να κρίνει την υπόθεση (κάτι που δεν διεκδικεί ο ίδιος ο Υπουργός), τότε έχει την ηθική υποχρέωση να την καταθέσει στην ελληνική Δικαιοσύνη για να διευκολύνει το έργο της»!
Off the record, βέβαια, οι συριζαίοι έβγαζαν φωτιές από τα ρουθούνια, μιλώντας για «πρωτοφανή ενέργεια της Κομισιόν», που «θέλει να προστατεύσει το δικό της άνθρωπο». Κι επειδή η ξεφτίλα στο επικοινωνιακό επίπεδο παραήταν μεγάλη, ανατέθηκε στον Βούτση, που δεν έχει άμεση επαφή με τις Βρυξέλλες όπως οι υπουργοί και επομένως μπορεί να πει καμιά κουβέντα παραπάνω, ν' ανεβάσει λίγο τους τόνους. Για να έρθει η απάντηση την περασμένη Δευτέρα από τον εκπρόσωπο του Γιούνκερ, Μ. Σχοινά, που με ιταμό ύφος προειδοποίησε την ελληνική κυβέρνηση να μην υποτιμήσει την επιστολή της Κομισιόν, η οποία «ήταν πολύ σαφής», και προανήγγειλε ότι το θέμα θα απασχολήσει και το Eurogroup του Σεπτέμβρη! «Η Eurostat και η Επιτροπή είναι οι αρμόδιες αρχές», επεσήμανε ο Σχοινάς και πρόσθεσε ότι τόσο στην επιστολή όσο και στις δηλώσεις της επιτρόπου Τίσεν υπογραμμίζεται ότι η αξιοπιστία των ελληνικών στατιστικών στοιχείων της περιόδου 2010-2015 είναι «υπεράνω κάθε αμφιβολίας».
Φοβάται, άραγε, η Κομισιόν ότι θα υπάρξει αμφισβήτηση των στατιστικών στοιχείων που «επεξεργάστηκε» ο Γεωργίου; Τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου της σημερινής κυβέρνησης δηλώνουν off the record ότι δεν έχουν αμφισβητήσει τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και υπενθυμίζουν ότι όλοι οι προϋπολογισμοί από το 2012 και μετά έχουν βασιστεί στα στοιχεία που έδωσε ο Γεωργίου το 2010 και που ανέβασαν το έλλειμμα του 2009 πάνω από το 15%. Αν ήταν να αμφισβητηθούν αυτά τα στοιχεία, τότε θα τιναζόταν στον αέρα το ίδιο το Μνημόνιο και όλοι οι υπολογισμοί για το χρέος.
Αφού, λοιπόν, τα στοιχεία δεν αμφισβητήθηκαν απ' όλες τις κυβερνήσεις (ούτε από τις δύο συγκυβερνήσεις του Σαμαρά, ούτε από τις δύο συγκυβερνήσεις του Τσίπρα), πώς θα μπορούσε να καταδικαστεί ο Γεωργίου; Θα αθωωθεί πανηγυρικά με συνοπτικές διαδικασίες. Φαντάζεστε τον συνωμοσιολόγο Καμμένο να πηγαίνει στο δικαστήριο και να καταθέτει ότι ο Γεωργίου «μαϊμούδισε» τα στοιχεία, αλλά η κυβέρνησή του τα έχει δεχτεί ως σωστά σε όλες τις συμφωνίες που έχει κάνει και τα χρησιμοποιεί ως βάση για την κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού και του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής πολιτικής; Θα γέλαγε και το παρδαλό κατσίκι. Και βέβαια, τα δικαστήρια -όταν έχουν στο εδώλιο ένα προβεβλημένο πρόσωπο της αστικής κοινωνίας- δικάζουν με βάση τα επίσημα στοιχεία και όχι με βάση ισχυρισμούς.
Τότε γιατί το προπαγανδιστικό επιτελείο των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ «σήκωσε» ξανά αυτό το θέμα; Γιατί διευκολύνει στην εσωτερική πολιτικάντικη αντιπαράθεση. Ιδιαίτερα προκαλώντας προβλήματα στο εσωτερικό της ΝΔ, καθώς οι καραμανλικοί θίγονται από την επισημοποίηση των «στοιχείων Γεωργίου». Ο ΣΥΡΙΖΑ αρέσκεται να πουλάει τέτοια «λαϊκά αναγνώσματα», την ίδια ώρα που στην πράξη κάνει τα αντίθετα (εφαρμόζει τα «στοιχεία Γεωργίου» και ταυτόχρονα ο προπαγανδιστικός μηχανισμός του τα καταγγέλλει ως «μαϊμουδισμένα»).
Και η Κομισιόν γιατί δεν αδιαφορεί γι' αυτό το άνευ πρακτικής σημασίας πολιτικάντικο παιχνίδι που παίζεται στην Ελλάδα, καθώς ούτε ο εκλεκτός της (ο Γεωργίου) διατρέχει πραγματικό κίνδυνο; Η Κομι-σιόν παίζει το δικό της παιχνίδι εξουσίας. Θέλει να καταστεί καθαρό ότι κουμάντο κάνει αυτή και όχι η ελληνική κυβέρνηση. Και απαιτεί να πάρει σαφή θέση η κυβέρνηση υπέρ της γνησιότητας των «στοιχείων Γεωργίου», ώστε να καταστεί εντελώς έωλη η ποινική δίωξη κατά του πρώην διοικητή της ΕΛΣΤΑΤ. Η πείρα λέει ότι η συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ θα τον υποστεί και αυτό τον εξευτελισμό. Δεν έγραψαν στο βρόντο την επιστολή οι τρεις κομισάριοι, ούτε μίλησε στα ξεκούδουνα ο Σχοινάς. Οσο για την ουσία των «στοιχείων Γεωργίου», γράφουμε αναλυτικότερα στη σελίδα 7, ανατρέχοντας στα παλιά.
Η εργαλειοποίηση της στατιστικής
Και να που η συζήτηση για τα Greek statistics επανέρχεται, πέντε-έξι χρόνια μετά από τότε που έκανε θραύση στα εγχώρια (αλλά και τα ευρωπαϊκά) μίντια. Αφορμή η παραπομπή για κακούργημα του πρώην προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ Ανδρέα Γεωργίου. Η παραπομπή προέκυψε μετά από αναίρεση που άσκησε το Σεπτέμβρη του 2015 η τότε αντεισαγγελέας και νυν εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου κατά βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών, που παρέπεμπε τον Γεωργίου μόνο για πλημμέλημα (παράβαση καθήκοντος, διότι δεν παραιτήθηκε από τη θέση που κατείχε επί 21 χρόνια στο ΔΝΤ, όταν διορίστηκε πρόεδρος της ΕΛΣΤΑΤ). Το Ποινικό Τμήμα του Αρείου Πάγου έκανε εν μέρει δεκτή την αναίρεση Δημητρίου, με αποτέλεσμα ο Γεωργίου να παραπέμπεται και πάλι στο συμβούλιο Εφετών κατηγορούμενος και για το κακούργημα της ψευδούς βεβαίωσης (τεχνητή διόγκωση του χρέους του 2009).Δυο επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ στην προεδρία και την εισαγγελία του Αρείου Πάγου συν ο απαραίτητος Παπαγγελόπουλος, γνωστός για τα καραμανλικά του φρονήματα, δεν ήθελε και πολύ να φουντώσει η φημολογία για υπόγειες σχέσεις Τσιπροκαμμένων-Καραμανλή, με τους πρώτους να βοηθούν (χρησιμοποιώντας την ηγεσία του δικαστικού μηχανισμού) τον δεύτερο να αποτινάξει το άγος του «μαγειρέματος» του ελλείμματος του 2009. Μια χαρά ήταν τα στοιχεία της κυβέρνησης Καραμανλή, αλλά τα «μαϊμούδισε» ο Γεωργίου, κατ' εντολήν ΓΑΠ και Παπακωνσταντίνου, για να φέρουν το ΔΝΤ και να χώσουν τη χώρα στο Μνημόνιο. Αυτό υποστηρίζει η περιρρέουσα προπαγάνδα των ημερών, που ξεσήκωσε ήδη την μήνιν της Κομισιόν, η οποία έστειλε μια ξεγυρισμένη απανταχούσα στον Τσακαλώτο, με την υπογραφή του αντιπροέδρου της και δύο κομισάριων, όπως αναλυτικά γράφουμε στη σελίδα 16.
Οπως σημειώνουμε και στο προμνησθέν ρεπορτάζ, επί της ουσίας ο Γεωργίου δεν αντιμετωπίζει κανένα κίνδυνο. Διότι όλες οι κυβερνήσεις, μηδέ της σημερινής εξαιρουμένης, έχουν αποδεχτεί ως σωστά τα στοιχεία του 2010 (επί των ημερών του) και όλοι οι κρατικοί προϋπολογισμοί έχουν καταρτιστεί και εξακολουθούν να καταρτίζονται βάσει εκείνων των στοιχείων. Ετσι, έχουμε το φαινομενικά παράδοξο, η μεν συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ να καταρτίζει προϋπολογισμούς βάσει των στοιχείων του 2010, η δε προπαγάνδα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ να υποστηρίζει ότι αυτά τα στοιχεία τα «μαϊμούδισε» ο Γεωργίου, ο οποίος εκτέλεσε διατεταγμένη υπηρεσία για να μπει η χώρα στο Μνημόνιο. Αντίθετα, οι περί τον ΓΑΠ πασόκοι και ο ίδιος ο ΓΑΠ θεωρούν ως δικαίωσή τους την αυστηρή επιστολή της Κομισιόν και τις δημόσιες δηλώσεις της επιτρόπου Τίσεν και του εκπροσώπου Τύπου Σχοινά, ενώ στη ΝΔ διχάζονται ανάμεσα σε καραμανλικούς και σαμαρικούς, με τον Κούλη να παρακολουθεί αμήχανα το όλο προπαγανδιστικό νταραβέρι και να περιμένει υπομονετικά να ξεφουσκώσει.
Τελικά «μαϊμούδισε» ή όχι τα στοιχεία ο Γεωργίου; Λάθος ερώτημα. Γιατί τα στοιχεία ήταν και πριν «μαϊμουδισμένα». Είναι πάντοτε «μαϊμουδισμένα», καθώς η στατιστική έχει απεκδυθεί κάθε επιστημονικής αντικειμενικότητας και αποτελεί ένα απλό εργαλείο στήριξης πολιτικών επιλογών. Τα στοιχεία «μαϊμουδίζονται» κάθε φορά με διαφορετικές τεχνικές παραδοχές, προκειμένου να στηρίξουν πολιτικές αποφάσεις που έχουν ήδη παρθεί. Γι' αυτό κι εμείς από το 2010, όταν ξεκίνησε ο σχετικός ντόρος, γράφαμε ότι δεν υπάρχουν Greek statistics αλλά European statistics.
Οπως έχουμε ξαναγράψει, η «δημιουργική λογιστική», όπως έχει επικρατήσει να αποκαλούνται οι μαϊμουδιές στην αστική δημοσιολογία, δεν ήταν μόνο συνήθεια των κυβερνήσεων του παρελθόντος, ούτε μόνο ελληνική συνήθεια. Τη χρησιμοποιούσαν και τη χρησιμοποιούν κατά κόρον και τα επίσημα ευρωενωσίτικα όργανα.
Η στατιστική, έτσι όπως χρησιμοποιείται, είναι μια πολιτικά οργανωμένη επιστήμη. Υπηρετεί πολιτικές σκοπιμότητες. Οι πάντες στην Ευρωένωση γνώριζαν ότι η Ελλάδα, αλλά και άλλες χώρες, μπήκαν στην ΟΝΕ με «μαϊμούδισμα» στοιχείων, επειδή δεν πληρούσαν τους ονομαστικούς όρους της συνθήκης του Μάαστριχτ. Μπήκαν γιατί αυτή ήταν η πολιτική απόφαση των κυρίαρχων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, που είχαν καθορίσει τα πρώτα όρια της Ευρωζώνης. Ακόμη και οι πέτρες γνωρίζουν ότι ο Παπαδήμος υπήρξε ο αρχιτέκτονας των Greek statistics. Μέχρι και ειδικό μαθηματικό τύπο έφτιαξε, για να μαϊμουδιστούν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό και να μπει η Ελλάδα στην ΟΝΕ, «πληρώντας» τα κριτήρια του Μάαστριχτ. Για να μην τον αδικούμε, όμως, πρέπει να πούμε ότι ο ίδιος εκπλήρωσε σαν καλός αρχιτέκτονας τις εντολές των ιδιοκτητών. Σε όλη την ΕΕ γίνονταν τότε μαϊμουδιές, γιατί ήταν πολιτική απόφαση ποιες χώρες θα μπουν στην ΟΝΕ και η Ελλάδα ανήκε σ’ αυτές. Μαϊμουδιές έκαναν ακόμη και η Γαλλία και η Γερμανία. Ο,τι έκανε ο Παπαδήμος ήταν σε πλήρη γνώση και της τότε κυβέρνησης και των μεγάλων αφεντικών της ιμπεριαλιστικής Ευρώπης.
Ο Παπαδήμος αποδείχτηκε ένας ικανός και πειθήνιος μάνατζερ και γι' αυτό ανταμείφθηκε με μια θέση αντιπροέδρου της ΕΚΤ (υπό τον γάλλο Τρισέ που ήταν ο πρώτος διοικητής της κεντρικής ευρωτράπεζας) και αργότερα με μια θέση μνημονιακού πρωθυπουργού της Ελλάδας. Οταν ο Σαρκοζί, σπάζοντας την ομερτά γύρω από τον τρόπο συγκρότησης της Ευρωζώνης, δήλωσε ότι κακώς μπήκε η Ελλάδα στην ΟΝΕ, πράγμα για το οποίο δεν ευθύνονται ο ίδιος και η Μέρκελ (δεν ήταν τότε στις κυβερνήσεις Γαλλίας και Γερμανίας), η Monde παραχώρησε τις στήλες της στον Σημίτη, προκειμένου να υπερασπιστεί τον εαυτό του (και τον Παπαδήμο) έναντι των κατηγοριών του Σαρκοζί.
Τη δεκαετία του 2000 «μαϊμούδισαν» τα ελληνικά στατιστικά στοιχεία για να βάλουν την Ελλάδα στην ΟΝΕ, όπως είχαν προαποφασίσει (ήταν ο μόνος τρόπος για να χωρέσει στο στενό κορσέ του Μάαστριχτ), ενώ τη δεκαετία του 2010 έκαναν το αντίστροφο «μαϊμούδισμα» για να μπορέσουν να προωθήσουν την κινεζοποίηση και την αποικιοποίηση μέσω των Μνημονίων. Και οι συνεχείς αναθεωρήσεις του ελληνικού ελλείμματος ήταν μια πολιτική και όχι μια μαθηματική πράξη. Το έλλειμμα ήταν ένα εργαλείο για να στηρίζεται η μνημονιακή πολιτική και να δικαιολογούνται τα συνεχή πακέτα αντιλαϊκών μέτρων.
Μεταφέρουμε στοιχεία από το αρχείο της «Κόντρας». Στις 6 Απρίλη του 2010, ο Παπακωνσταντίνου εμφανίζεται στο αγαπημένο του δελτίο ειδήσεων του Mega και υπό την τρυφερή προστασία των Τρεμοπρετεντέρηδων διαβεβαιώνει ότι το έλλειμμα του 2009 θα είναι 12,9% του ΑΕΠ, συν μια πολύ μικρή αύξηση που θα προσθέσει η Εurostat. Oταν τον ρωτάνε αν αυτή η αύξηση θα είναι μια μονάδα, το αποκλείει κατηγορηματικά. Χαρακτηρίζει εκτός πραγματικότητας κάθε τέτοια εκτίμηση. Τελικά, σε πείσμα των διαβεβαιώσεων του Παπακωνσταντίνου, η Eurostat ανακοινώνει έλλειμμα 13,6% με την υποσημείωση ότι αυτό θα αυξηθεί και άλλο, διότι δεν έχουν περιληφθεί τα πάντα στη λεγόμενη Γενική Κυβέρνηση! Εξι μήνες μετά, έγινε νέα αναθεώρηση και το έλλειμμα του 2009 ανέβηκε πάνω από το 15%! Εκτοτε, όπως αναφέραμε παραπάνω, όλοι οι υπολογισμοί γίνονται με παραδοχή ότι το έλλειμμα του 2009 ήταν 15,4%. Το αποδέχτηκε η ΝΔ συμμετέχοντας στη συγκυβέρνηση Παπαδήμου και στη συνέχεια σχηματίζοντας δυο συγκυβερνήσεις με πρωθυπουργό τον Σαμαρά, το αποδέχτηκαν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και το 2015 και το 2016. Ο πρωταθλητής της συνωμοσιολογίας Καμμένος (ποιος δε θυμάται εκείνα τα σπαρταριστά σενάρια με την οικογένεια Παπανδρέου και τα CDS;) δεν έχει κανένα πρόβλημα να συμμετέχει σε μια κυβέρνηση που αποδέχεται ως αφετηρία το «έλλειμμα Γεωργίου», το οποίο ο ίδιος κατήγγειλε ως «μαϊμουδιά» για να κονομήσουν οι Παπανδρέου (και άλλοι) με τα CDS.
Φυσικά, στελέχη όπως ο Γεωργίου δεν είναι άμοιρα ευθυνών. Αυτά, όμως, είναι απλά εκτελεστικά όργανα. Δεν είναι τυχαίο ότι τον Γεωργίου τον έφεραν κατευθείαν από το ΔΝΤ (στο οποίο εργαζόταν επί 21 συναπτά έτη) και τον «φύτεψαν» στην ΕΛΣΤΑΤ, σε μια περίοδο που απαιτούνταν «στατιστική προσαρμογή» για να στηριχτεί η μνημονιακή λαίλαπα. Ούτε είναι τυχαίο ότι η Κομισιόν επιμένει για την «πλήρη αποπολιτικοποίηση» μηχανισμών όπως η ΕΛΣΤΑΤ και η γενική γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, προκειμένου να ασκεί απευθείας έλεγχο σε σημαντικά τμήματα του δημοσιονομικού μηχανισμού και της δημοσιονομικής πολιτικής.
Η άποψη που υποστηρίζει ότι το Μνημόνιο το έφεραν οι «μαϊμουδιές» του Γεωργίου είναι πολιτικάντικος λαϊκισμός. Η κρίση του ελληνικού καπιταλισμού και η υποταγή του στους ιμπεριαλιστές δανειστές έφεραν τα Μνημόνια. Οι «μαϊμουδιές» του Γεωργίου χρησιμοποιήθηκαν απλά ως βοηθητικό εργαλείο. Αλλωστε, οι «αγορές» είχαν ανάψει κόκκινο στο δανεισμό του ελληνικού κράτους πριν από το Μνημόνιο και πριν από το «φύτεμα» του Γεωργίου στην ΕΛΣΤΑΤ. Και επαναλαμβάνουμε: αυτές τις «μαϊμουδιές» τις έχουν αποδεχτεί έκτοτε όλες οι κυβερνήσεις. Εξακολουθούν, όμως, ορισμένοι (όπως οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και οι καραμανλικοί της ΝΔ) να πουλάνε το παραμύθι του «μεγάλου ενόχου» Γεωργίου, την ίδια ώρα που αποδέχονται τα στοιχεία του.
Πέτρος Γιώτης
ΚΟΝΤΡΑ: ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ
πηγή: eksegersi.gr
Πηγή
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου